ARM Kỷ Niệm 40 Năm: Từ Khởi Đầu Khiêm Tốn Đến Đế Chế Chip Toàn Cầu

Năm 1978, hai người tài năng Chris Curry và Hermann Hauser cùng nhau thành lập Acorn Computers, một công ty khởi nghiệp nhỏ bé tại Cambridge. Họ nhận được hợp đồng xây dựng BBC Micro, một phần của sáng kiến chính phủ Anh nhằm trang bị máy tính cho mọi lớp học. Acorn Computers có lẽ đã nghĩ đây là một thắng lợi nhỏ, nhưng hóa ra sự kiện này đã thay đổi hoàn toàn bối cảnh công nghệ.
Acorn Computers quyết định tự thiết kế bộ xử lý riêng, một điều hiếm thấy đối với một công ty nhỏ như vậy. Năm 1980, hai kỹ sư Sophie Wilson và Steve Furber được giao nhiệm vụ thiết kế bộ xử lý 32-bit. Dù gặp nhiều khó khăn do nguồn lực hạn chế, chip ARM1 ra đời năm 1985, chỉ sử dụng 25.000 transistor trên quy trình 3mm. Điểm mạnh của chip là tiêu thụ ít điện năng và mang lại hiệu suất đáng kinh ngạc.
Đó chỉ là khởi đầu của công ty thiết kế chip Anh quốc này. Hôm nay, ARM kỷ niệm 40 năm thành lập, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong lịch sử: xuất xưởng con chip thứ 250 tỷ sau bốn thập kỷ.
Tháng 4 năm 2025 đánh dấu 40 năm kiến trúc ARM. Khởi đầu từ một dự án đầy tham vọng tại một góc nhỏ ở Cambridge, Anh, nó đã phát triển thành kiến trúc điện toán được sử dụng rộng rãi nhất trên thế giới, cung cấp sức mạnh cho hàng tỷ thiết bị - từ cảm biến, điện thoại thông minh và máy tính xách tay đến xe cộ, trung tâm dữ liệu và hơn thế nữa.
Câu chuyện về kiến trúc ARM bắt đầu hơn bốn thập kỷ trước, được thúc đẩy bởi một nhóm nhỏ với tầm nhìn lớn: làm cho điện toán hiệu suất cao, tiết kiệm điện năng trở nên dễ tiếp cận với tất cả mọi người. Được sinh ra từ sự đơn giản, thanh lịch và tiết kiệm, kiến trúc này đã đặt nền móng cho một kỷ nguyên mới của công nghệ hiệu quả và có khả năng mở rộng.
Nếu bạn thắc mắc liệu thiết kế CPU tiết kiệm điện của ARM có phải là nhờ tầm nhìn xa trông rộng hay không, thì câu trả lời hoàn toàn ngược lại. Vào thời điểm đó, Acorn Computers không có đủ tiền để sử dụng bao bì chip bằng gốm đắt tiền, vì vậy họ phải dùng đến bao bì nhựa rẻ hơn. Điều này có nghĩa là bộ xử lý phải có hiệu suất sử dụng điện năng hoàn hảo. Ngoài ra, không có công cụ nào để đo lượng điện năng mà chip tiêu thụ, vì vậy nó được thiết kế thừa để cố tình tiêu thụ ít điện hơn và an toàn hơn.
Ngày nay, thiết kế của ARM vẫn được sử dụng trong các chipset hiện đại, đáng chú ý nhất là Dimensity 9500 sắp ra mắt của Mediatek. Công ty thiết kế chip Anh quốc này cho biết trong bài đăng trên blog mới nhất của mình rằng "hành trình còn lâu mới kết thúc", khi họ đặt mục tiêu vào thị trường trung tâm dữ liệu, cũng như AI, điện toán biên và tính bền vững.